Zioła na wątrobę

Wątroba, jako organ detoksykujący

Wątroba jest największym organem w ciele i jest kontrolowana przez pień mózgu. Jej poszczególne części tworzą się w różnych etapach rozwoju: duży prawy płat powstaje z embrionalnej endodermy, która jest najstarszą częścią wątroby i powstaje z wewnętrznej warstwy zarodkowej, z niej tworzy rozstrzenie, następnie z których powstają cztery płaty wątroby. Umiejscowiona jest po prawej stronie za żebrami w górnej części jamy brzusznej, gdzie zajmuje niemal całą szerokość ciała.

Jest to najprawdopodobniej najbardziej narażony na przeciążenie narząd w ludzkim organizmie. Wątroba odpowiada za procesy związane z układem krążenia oraz trawienia i jest najbardziej aktywnym i złożonym narządem w ciele. Jest odpowiedzialna za przerabianie, przetwarzanie oraz rozprowadzanie za pomocą krwi substancji przez organizm dostarczając niezbędnych elementów, enzymów, substancji odżywczych oraz energii. Do jej zadań należą między innymi: wytwarzanie cholesterolu, produkcja hormonów i białek, tworzenie nowych aminokwasów, które dalej przyczyniają się do budowy komórek, neuroprzekaźników, czy genów. Wątroba rozkłada stare, zużyte komórki, przetwarza białko i żelazo oraz jest magazynem dla substancji odżywczych i witamin. Rozkłada alkohol we krwi, oczyszcza z trujących substancji, pasożytów, bakterii oraz niektórych składników leków syntetycznych. Jest w stanie wykorzystać enzymy, aby przerobić produkty przemiany metabolicznej oraz toksyny w takie substancje, które mogą w sposób bezpieczny być wydalone z organizmu.

Zbyt duża ilość środków chemicznych, tłuszczu, używek oraz pożywienia odbiegającego od natury zakłócają setki złożonych procesów biochemicznych, za które jest odpowiedzialna. Wszelkie niekorzystne czynniki wpływając negatywnie na kondycję wątroby, wpływają jednocześnie na cały organizm.

Najczęstsze zaburzenia czynności wątroby

Wątroba, będąc zaangażowana w układ trawienny oraz krwionośny, ma niebagatelny wpływ na funkcjonowanie żołądka oraz serca. Jakiekolwiek zakłócenia w wydajności wątroby wcześniej, czy później wpłyną na te połączone obiegi. Przedłużające się wszelkie zaburzenia uszkadzają głównie miąższ wątroby, co jest wyzwalaczem do poważniejszych jej schorzeń.

Sprawne funkcjonowanie wątroby najsilniej jest zakłócane przez obecność kamieni żółciowych, a wszystkie jej schorzenia poprzedza właśnie ich rozległe zablokowanie w kanałach. Wątroba filtruje niemal litr krwi na minutę, gdzie większość produktów ubocznych zostaje usunięta wraz z żółcią. Jeśli kanały są zablokowane zastojami w postaci kamieni i szlamu powstaje niedrożność, gdzie szkodliwe substancje nie mogą opuścić organizmu. Prowadzi to do wzrostu poziomu toksyn w wątrobie, a finalnie do jej schorzeń.

Kamienie utrudniają odpływ i dopływ krwi do wątroby, deformują konstrukcję płatów oraz zmuszają do ograniczonej produkcji żółci. Z kolei zablokowana ilość rosnącej żółci staje się gęsta, po czym zamienia się w szlam i kolejne kamienie. Tak niedrożna wątroba, z czasem ulega uszkodzeniom, a komórki wątroby ulegają zniszczeniu.

Zastoje wątrobowe prowadzą do duszenia komórek, które nie są w stanie podtrzymać funkcjonalności, co prowadzi do niewydolności tego organu. Objawami mogą: być dezorientacja, senność, dreszcze, drżenie rąk, spadek cukru we krwi, niekontrolowane krwawienie, niewydolność nerek, infekcje, zatrzymanie płynów w organizmie, śpiączkę, a nawet śmierć. W sytuacji niewydolności wątroby ten proces jest możliwy do odwrócenia, jeśli chory podejmie się oczyszczenia się zgromadzonych kamieni, odstawienia alkoholu oraz leków.

Ostre zapalenie wątroby występuje w momencie, gdy obszary komórek wątrobowych zaczynają obumierać. Dochodzi do zmian zwyrodnieniowych komórek, co jest efektem atakowania i zarażania komórek wątroby. Wraz ze wzrostem ilości kamieni następuje coraz więcej obumarłych rejonów, co przyczynia się do obumierania całych płatów, a następnie do skręcania się naczyń krwionośnych. Ma to negatywny wpływ na pozostałe płaty wątroby.
Jeśli jednak włóknista tkanka bliznowata zastępuje obumarłe komórki, co zaburza prawidłową budowę wątroby – powstaje zator, zwiększając nacisk na naczynia krwionośne wątroby. W początkowej fazie mogą się pojawić takie objawy, jak powiększenie wątroby, pajączki na skórze, plamy wątrobowe na dłoniach, ból w prawym boku, dyspepsja (niestrawność), osłabienie, krwawienia z nosa, wzdęcia gastryczne, zaburzenia mózgowe, obrzęki kończyn dolnych, biegunka, świąd skóry oraz początki żółtaczki.

Stopniowa degeneracja narządu prowadzi do marskości wątroby, a następnie do śmierci.

Przyczynami marskości dodatkowo mogą być zakażenia wirusami, choroby autoimmunologiczne, choroby metaboliczne i nadużywanie alkoholu. Zwłóknienia są nieodwracalne.

Podczas leczenia podaje się aminokwasy, kwasy żółciowe oraz wyciągi wątrobowe. W przypadku wystąpienia puchliny zaleca się zioła moczopędne.

Marskość wątroby (fot. Sebastian Kaulitzki)

Kolejną chorobą jest stłuszczenie wątroby, w której występuje kumulowanie się dużej ilości trójglicerydów, które następnie gromadzą się w komórkach wątroby. Statystyki mówią, że w krajach rozwiniętych 10% społeczeństwa cierpi na tę chorobę. Istnieje wiele powodów, jednak jedną z głównych jest zatkanie kanałów żółciowych. Pośrednio przyczynia się do tego nadmierne spożywanie tłuszczów i alkoholu. Wymienia się również wpływ leków farmakologicznych, jak metotreksat, amiodaron, diltiazem oraz wpływ aktywnej terapii przeciwretrowirusowej, tamoksifen i glukokortykoidy.

Zatkanie przewodów żółciowych uniemożliwia usuwanie nadmiaru tłuszczów z organizmu, zmuszając ją do magazynowania, a stłuszczona wątroba ma coraz większe trudności z usuwaniem nadmiarów. Mimo stosowania diety przez pacjenta, może on mieć trudności ze zrzuceniem kilogramów, a dalszy postęp stłuszczenia może być zapalnikiem do chorób serca, cukrzycy i nowotworów. Obciążona tłuszczem wątroba jest dużo bardziej podatna na wpływ substancji toksycznych. Wyszczególnia się niealkoholowe stłuszczenie wątroby, które dotyka coraz częściej dzieci i nastolatków, głównie przez nieodpowiednią dietę.

Pomocne mogą okazać się żółciotwórcze i żółciopędne zioła, zawierające lipotropowe związki, które działające ochronnie, bioflawonoidy poprawiające krążenie, oraz mikroelementy, które są niezbędne do biosyntezy enzymów.

Stłuszczenie wątroby (fot. Sebastian Kaulitzki)

Biorąc pod uwagę znaczny wzrost stosowania leków chemicznych warto omówić również ich wpływ na wątrobę. Wcześniej wspomniana obecność kamieni żółciowych wpływa na drożność przewodów i sprawną detoksyfikację, a przez to już niewielkie ilości leków mogą wywołać szkodliwe skutki. Stosowanie kapsułek, które wydają się być remedium na jednostki chorobowe, może doprowadzić do stopniowego uzależniania od leków, tym samym kumulując w organizmie znaczne ilości pozostałości po syntetycznych produktach. Choroba wywołana lekami to parazytoza, którą można przyrównać do miazmy sykotycznej. Dochodzi do zmian w psychice człowieka, który jest zdolny do radykalnych decyzji, byleby zdobyć „niezbędne” mu kolejne dawki leków. Podczas leczenia chorób przewlekłych uniknięcie parazytozy jest niemal niemożliwe, a wątroba jest narażona na przetwarzanie wszystkich syntetycznych substancji, co powoduje jej uszkodzenia. Terapeuci leczący miazmy potwierdzają, że przedłużający się stres wątroby może doprowadzić do trwałej sympatyktonii, która objawia się stanem wzmożonego napięcia układu współczulnego, rozszerzeniem źrenic, przyśpieszonym tętnem, wzmożoną pobudliwością psychiczną oraz zwiększoną potliwością.

Zakaźną chorobą wywołaną wirusem A lub wirusem B jest wirusowe zapalenie wątroby (WZW), która przebiega z objawami żółtaczki i gorączką. Wątroba nie ulega powiększeniu. Do zakażenia wirusem A dochodzi przy doustnym przyjęciu wody lub pokarmu, które wcześniej zostały skażone kontaktem z odchodami zarażonych. Natomiast wirusem B można się zarazić wprowadzając wirus do krwi, podczas używania strzykawki lub przy transfuzji. Wymagane jest leczenie szpitalne, gdzie niezbędna jest odpowiednia dieta, odpoczynek, suplementacja witaminami i preparat Methiovit. Obserwacje wykazują, że pacjenci stosujący napary ziołowe szybciej dochodzą do zdrowia. Dzięki ziołowym kuracjom żółte zabarwienie skóry ustępuje szybciej, znika odbarwiony stolec i ciemny mocz. Co więcej, pacjenci stosujący leki roślinne dużo rzadziej wykazywali zaostrzenie objawów klinicznych, skłonności do ponownego zapalenia wątroby, nawroty żółtaczki oraz ostrego zaniku wątroby.

Zastosowanie ziół hepatoprotekcyjnych w profilaktyce oraz leczeniu zaburzeń czynności wątroby

Wiele chorób wątroby łączy wspólna cecha, jaką jest zapalenie wątroby. Działanie hepatoprotekcyjne wiąże się z działaniem przeciwutleniającym oraz przeciwzapalnym. Sprawdzą się zioła wzmacniające, regulujące metabolizm wątrobowy oraz wspierające funkcje wydalnicze. Proces odtruwania wątroby ułatwią zioła przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, spazmolitycznie (przeciwskurczowe), moczopędne, żółciotwórcze, żółciopędne, pobudzające trawienie – regulując ilość soków żołądkowych, odpowiednią perystaltykę jelit oraz stabilizując poziom soków żółciowo-trzustkowych. Zioła wykazujące właściwości lipotropowe, zawierające inozyt oraz cholinę mogą okazać się dodatkowo wartościowe, chroniąc wątrobę. Podczas leczenia warto zadbać o odpowiednią ilość roślin, które zawierają dużą ilość składników mineralnych, by wzmacniać i nasycać ten ważny narząd niezbędnymi mikroelementami.

Wątroba współpracując z układem trawiennym, jest więc blisko związana z funkcjonowaniem żołądka, co ułatwia wprowadzanie preparatów leczniczych właśnie przez przewód pokarmowy, skutecznie docierając do wątroby.

Zioła na wątrobę

Podczas kuracji ziołowych przy niedoczynnościach wątroby warto wykorzystać dedykowane surowce roślinne. Jest wiele ziół, które mogą poprawić wydajność wątroby i utrzymać ten ważny organ odżywiony oraz pełen energii. Zaleca się stosowanie ziół w mieszance, gdyż uaktywniają się wtedy ich synergiczne właściwości i osiąga się lepsze rezultaty. Zioła na wsparcie wątroby wyszczególniają się gorzkim smakiem, które pobudzają wytwarzanie żółci oraz stymulują wytwarzanie soków trawiennych.

Poniżej przedstawię wybrane zioła i opiszę ich działanie w kontekście hepatoprotekcyjnym.

Mniszek lekarski – Taraxacum officianale

Stymuluje czynności wątroby pobudzając wytwarzanie żółci, a gorzki smak wyciągów wpływa na wydzielanie soku żołądkowego, co ułatwia trawienie pokarmów. Wspiera detoksykację przez właściwości moczopędne i odtruwające – oczyszczając organizm z toksycznych produktów przemiany materii. Wykazuje działanie rozkurczające, obniża poziom glukozy we krwi.

Swoje zastosowanie znajduje w przypadku uszkodzeń oraz schorzeń wątroby przy jednoczesnym osłabieniu czynności żółciotwórczej oraz postępującej marskości. Jest szczególnie pomocny podczas leczenia wirusowego zapalenia wątroby (WZW), a także po operacyjnych zabiegach na drogach żółciowych w przypadku kamicy żółciowej.

Korzeń lub połączenie korzenia z zielem wchodzą w skład mieszanek o działaniu różnorodnym: żółciopędnym, wspomagającym działanie wątroby i trzustki, przeczyszczającym, stymulującym wydzielanie soku żołądkowego, poprawiającym przemianę materii.

Ostropest plamisty – Silybum marianum

Owoc ostropestu działa regenerująco i przeciwzapalnie, oczyszczając wątrobę z toksyn. Stymuluje wydzielanie żółci. Surowiec charakteryzuje się silnymi właściwościami odtruwającymi i chroniącymi miąższ wątroby. Zawiera silny antyoksydant – silimarynę, która neutralizuje wolne rodniki przez co zapobiega uszkodzeniom komórek. Posiada nieznaczne działanie spazmolityczne i wyraźne odtruwające. Dodatkowo znosi działanie substancji, które wpływają na degenerację wątroby, co w efekcie prowadzi do martwicy i marskości tego organu. Znajdująca się w sylimarynie sylibina reguluje i chroni komórki wątroby, tym samym stabilizując hepatocytowe błony komórkowe. Jest stosowana w sytuacji uszkodzeń wątroby wskutek toksyn bakteryjnych oraz toksyn wytwarzanych przez grzyby. Preparaty roślinne bogate w silimarynę stosuje się w przewlekłym i wirusowym zapaleniu wątroby (WZW) oraz podczas kuracji leczniczych, które odbudowują wątrobę po obecności substancji toksycznych i szkodliwych, takich jak toksyny żółtego fosforu, muchomora sromotnikowego, czy etanolu. Silimaryna jest pomocna w regeneracji wątroby, która została uszkodzona na wskutek związków egzo- i endogennych, oraz podczas ekspozycji na promienie Roentgena. Wykazuje właściwości przeciwrodnikowe.

Zaleca się stosować ostropest plamisty profilaktycznie oraz w przypadkach poważnych schorzeń, jak wirusowe zapalenie wątroby (WZW), stłuszczenie, marskość oraz po przebytej żółtaczce zakaźnej. Nie wykazano skuteczności w przypadku odtruwania z leków hepatotoksycznych, głównie z grupy antybiotyków.

Mięta pieprzowa – Mentha piperita

Liście mięty pieprzowej działają żółciopędnie, żółciotwórczo, rozkurczowo, moczopędnie, przeciwzapalnie, odkażająco, przeciwbólowo, bakteriobójczo. Stymulują procesy wydzielnicze żołądka i wątroby, zwiększając ilość soku żołądkowego oraz ułatwiając trawienie. Wyciągi z surowca tonizują napięcie mięśni gładkich jelit przywracając prawidłową perystaltykę treści pokarmowej. Przeciwdziała to zastojom żółci w pęcherzyku żółciowym. Dzięki właściwościom bakteriobójczym wykazuje działanie obronne przeciw drobnoustrojom znajdującym się w przewodzie jelitowym oraz w samej żółci. Dzięki swoim właściwościom ogranicza zaburzenia wynikające z czynności pęcherzyka żółciowego.

Z surowca pozyskuje się olejek eteryczny, który ma takie samo działanie, jak liście, jednak znacznie silniejsze. Często wykorzystywany jest w zaburzeniach trawienia, przy trudnościach związanych z trawieniem tłuszczów, czy nieprawidłowej fermentacji. Jest pomocny w leczeniu schorzeń wątroby i dróg żółciowych, przy zbyt małej produkcji żółci, lekkiej niewydolności wątroby oraz wspierająco przy leczeniu żółtaczki, kamicy żółciowej i przebytym wirusowym zapaleniu wątroby (WZW).

Karczoch zwyczajny – Cynara scolymus

Wyciąg z surowca oddziałuje bezpośrednio na wątrobę. Działa żółciotwórczo, żółciopędnie, moczopędnie, przeciwmiażdżycowo i w nieznacznym stopniu przeciwcukrzycowo. Obniża poziom cholesterolu i tłuszczu we krwi. Wspiera sprawne wydalanie moczu, a wraz z nim toksyczne produkty metaboliczne. Posiada właściwości ochronne oraz regenerujące miąższ wątroby. Zwiększa przepływ żółci przez przewody żółciowe. Wywiera korzystny wpływ na biochemiczne oraz fizjologiczne parametry wątroby.

Surowiec jest pomocny przy leczeniu wątroby, uszkodzonej wskutek alkoholizmu, czy przy zatruciu oparami dwusiarczku węgla (składnik rozpuszczalników). Wykorzystuje się ziele i liście karczocha.

Jałowiec pospolity – Juniperus communis

Wykazuje działanie żółciopędne, żółciotwórcze, bakteriobójcze, moczopędne, przeciwbólowe, odkażające, przeciwwzdęciowe. Pobudza oraz przyspiesza trawienie i wydzielanie soków żołądkowych, co poprawia wchłanialność pokarmów. Wpływa korzystnie na poprawę apetytu oraz ułatwia proces oczyszczania organizmu z toksyn. Hamuje fermentację w jelitach. Wzmaga proces wydalania moczu, a wraz z nim przemiany metaboliczne i szkodliwe substancje.

Wyciąg olejkowy jest stosowany przy zaburzeniach pracy wątroby oraz w stanach zapalnych woreczka żółciowego i po przebyciu żółtaczki. Ma silne właściwości bakteriobójcze.

Napar z owoców jest pomocny przy niewłaściwym przepływie żółci, w leczeniu niewydolności wątroby, w stanach zapalnych dróg moczowych, w zaburzeniach trawiennych oraz wzmożonej fermentacji jelitowej.

Wino lecznicze wpiera regulację zaburzeń układu trawiennego z nieżytami żołądka.

Surowiec należy stosować z ostrożnością, gdyż olejek jałowcowy działa silnie drażniąco na skórę, mogąc wywołać zaczerwienienie. Nie należy również stosować zbyt dużych ilości wyciągów z owoców, gdyż nasilone działanie diuretyczne może doprowadzić do uszkodzeń nerek.

Rzepik pospolity – Agrimonia eupatoria

Już od czasów starożytnych właściwości rzepiku pospolitego były wykorzystywane w leczeniu schorzeń wątroby. Charakteryzuje się on działaniem przeciwzapalnym, żółciotwórczym, żółciopędnym, odkażającym, moczopędnym, tonizującym. Dzięki zawartości garbników posiada również właściwości przeciwbiegunkowe oraz ściągające. Wzmacnia błonę śluzową i cieszy się skutecznością w leczeniu nieżytu żołądka i jelit. Reguluje metabolizm wątroby, przez co wpływa korzystnie na procesy przemiany materii. Redukuje nadmiar rozwoju flory bakteryjnej, zmniejsza stany zapalne. Działa stymulująco na wątrobę, zwiększając objętość produkowanej żółci oraz ułatwia przepływ do dwunastnicy. Ochrania miąższ wątroby przed nadmiernym stłuszczeniem. Wpływa nieznacznie na wydzielanie soków żołądkowych, co przyczynia się do lepszej wchłanialności pokarmu.

Wyciągi z rzepiku stosowane zewnętrznie mają działanie ściągające, przeciwzapalne oraz przeciwbakteryjne. Zaleca się stosowanie przy zapaleniu pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, niedomaganiach funkcji wątroby oraz przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego.

Wymienione i opisane wyżej surowce roślinne są najczęściej spotykanymi i dedykowanymi ziołami przy zaburzeniach pracy wątroby i woreczka żółciowego. Charakteryzują się bezpośrednim wpływem i stymulacją, co w znaczny sposób poprawia kondycję i funkcje wątroby. Jak wspomniałam wcześniej, zioła działają synergicznie i zaleca się stosować mieszanki ziół, które swoim działaniem wykażą większe i silniejsze właściwości lecznicze. Do takiej mieszanki, w zależności od indywidualnych potrzeb, można wykorzystać dodatkowo: bylicę piołun, przetacznik leśny, rumianek pospolity, korzeń żywokostu, korzeń lukrecji, korzeń dzikiego pochrzynu, korę berberysu, ciemiernik cuchnący, czy korę dębu białego.

Podsumowanie

Współczesna farmakologia została niemal zmuszona do neutralizowania, leczenia i wspierania swoich działań surowcami pochodzenia naturalnego. Jak wykazują badania oraz obserwacje – niemożliwym jest utrzymanie chorego przy zdrowiu wykorzystując do leczenia jedynie środki chemiczne. Mają one bowiem niebagatelny wpływ na sprawne funkcjonowanie wątroby i powiązanych z nią układów, co jednoznacznie przekłada się na zdrowy organizm. Wykorzystując leki chemiczne wprowadza się do ciała cały zestaw toksycznych i szkodliwych substancji, które obciążają wątrobę. Stopniowo dochodzi do zatrucia, przeciążenia, niewydolności i kolejnych poważniejszych powikłań, które zagrażają życiu.

Na ratunek przychodzą hepatoprotekcyjne zioła, które swoim złożonym i wielokierunkowym działaniem, nie tylko wzmacniają i stymulują wątrobę wraz z jej funkcyjnymi układami, ale również przyczyniają się do odwrócenia negatywnych skutków – regenerując i odtruwając ją.

Wprowadzając surowce roślinne do swojego życia, mamy szansę zachować holistyczne zdrowie, które okazuje się być na wyciągnięcie ręki, gdyż zioła są łatwo dostępne, tanie, a nawet darmowe, jeśli się dobrze rozejrzeć 123456

Bibliografia

Książki

1. „Zioła w leczeniu dolegliwości i chorób układu trawiennego oraz wątroby i trzustki” – M. E. Senderski, Wydanie II poprawione, zmienione, Podkowa Leśna 2017; wyd. Mateusz E. Senderski

2. „Wątroba i pęcherzyk żółciowy” – dr R. Sonnenschmidt, Wydanie I, Białystok 2019, wyd. Vital

3. „Rozszerzone oczyszczanie wątroby i woreczka żółciowego”- A. Moritz, Wydanie II, Białystok 2019, wyd. Vital

4. „Ziołolecznictwo – poradnik dla lekarzy” doc. dra. hab. A. Ożarowski – Wydanie III, Warszawa 1982, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich

Imię:		Nazwisko:
Twój e-mail:
Treść wiadomości:

najnowsze artykuły

Kontakt